BALKAN EXPRESS 2oς σταθμός Σκόπια

Περνάς τα σύνορα. Χα! Μια κουβέντα είναι... (ή πιο σωστά πολλές κουβέντες είναι μιας και αυτό είναι το βασικό θέμα του συνεδρίου που πραγματοποιείται στην Κροατία: bordercrossing). Για μια απόσταση 100μέτρων θα χρειαστεί περιμένεις κανά 2ωρο. Και όχι για να βγεις από τα ελληνικά σύνορα, αλλά για να μπεις στα σύνορα της όμορης χώρας. Έτσι, το δύσκολο δεν είναι να ξεπεράσεις τα όριά σου, το δύσκολο είναι να μπεις στον ζωτικό χώρο του άλλου. Πώς λέγεται η νέα χώρα είπαμε; Στα ελληνικά σύνορα βλέπω μια μικρή ανακοίνωση: Greece recognizes the country as F(ormer) Y(ugoslav) R(epublic) O(f) M(acedonia), όνομα το οποίο σφραγίστηκε στις 13 Σεπτεμβρίου του 1995 στη Νέα Υόρκη από τους τότε υπουργούς εξωτερικών των δυο χωρών.

Σε αυτό το 2ωρο θα βιώσεις πολλά.

Θα δεις τον FYROM-ιανό ασυνομικό και συνοριοφύλακα να σε κοιτά με βλέμμα βλοσυρό και να σου ζητά το διαβατήριο με μια απότομη κίνηση.

Θα ακούσεις τον οδηγό του λεωφορείου να χτυπά όχι έναν ούτε δύο, αλλά πέντε φραπέδες ταυτόχρονα γιατί του το ζήτησαν οι συνοριοφύλακες! Έχουν αγγουροξυπνήσει βλέπεις τα παιδιά και θέλουν τους έλληνες που ξέρουν από καλό καφέ (δεν έχουν άδικο, καθώς ξημεροβραδιαζόμαστε στις καφετέριες) να τους κεράσουν αυτό το τόσο ωραίο ρόφημα. Προς θεού, μην θεωρήσετε αυτήν τους την πράξη σαν ένδειξη προσβολής απέναντι στην τιμή της χώρας μας! Δεν μας είπαν κιόλας ότι αν δεν δώσουμε καφέ δεν θα μας περάσουν (αλλά εννόησαν ότι θα μας καθυστερήσουν και έτσι θα μας κουράσουν... διότι αν δεν τους φτιάξεις εσύ τον καφέ, θα πρέπει τότε να πάνε μόνοι τους... και πού να βρίσκουν ζάχαρη και γάλα σε τούτα τα μέρη, οπότε περίμενε κάμποση ωρίτσα μέχρι να αρμέξουμε την αγ-ελάδα!).

Θα σκεφτείς το μείζον, πριν περίπου 20 χρόνια, εθνικό ζήτημα της Μακεδονίας, αν υπήρχε εθνικό, αν υπήρχε ζήτημα και αν υπήρχε Μακεδονία... (στο μυαλό μου έρχεται ο Βασίλης Ραφαηλίδης που έγραψε στο ¨Λαοί των Βαλκανίων¨ ότι οι Σκοπιανοί -FYROMιανοί- διεκδικούν ακριβώς το ίδιο πράγμα με εμάς: την εμπορευματοποίηση της περιοχής, απλώς έρχονται δεύτεροι καθώς εμείς κατορθώσαμε και πήραμε πρώτοι τη δουλειά, την ιστορική δόξα, τα εδάφη...).

Και με αυτά στο νου ξεκινάμε για την ενδοχώρα!



Τι ομορφιά στις όχθες του Αξιού ποταμού;



Τι καταπράσινα μέρη;



Τι φυσικό τοπίο;

Δεν έχεις κανένα στοιχείο μπροστά σου που να σου δίνει την αίσθηση του ξένου, του διαφορετικού, που σου ζητά καφέδες ή να σου μιλά διαφορετική γλώσσα (αν πράγματι είναι διαφορετική η γλώσσα που μιλά ο ξένος και όχι μια επαναδιατύπωση της εχθρότητας που διακατέχει τους στενόμυαλους, διότι κάτι μου λέει ότι μια τέτοια συμπεριφορά στα σύνορα την έχουν υιοθετήσει τουλάχιστον στο παρελθόν -αν όχι και σήμερα- και τα δικά μας καλόπαιδα, οι έλληνες συνοριοφύλακες). Όλα τα στοιχεία που βλέπεις, τα έχεις ξαναδει και ξαναθαυμάσει. Είναι η ίδια η φύση που σου μιλά την μια και μοναδική γλώσσα: αυτήν της ομορφιάς και της αρμονίας, αυτήν της πανδαισίας χρωμάτων, αυτήν της συνύπαρξης τόσο διαφορετικών στοιχείων: νερό, χώμα, αέρας... Όλα τόσο δεμένα, χωρίς σύνορα, χωρίς παρεξηγήσεις.

Μπερδεύτηκα όμως τώρα: η φύση μας είναι διαφορετική ή ίδια, ή τόσο διαφορετικά ίδια;

Κάμποση ώρα μετά από ατελείωτο ισάδι και ήρεμο τοπίο, βλέπεις Σκόπια.

Τι βλέπεις δηλαδή; Βλέπεις μια πόλη που ο πληθυσμός της είναι φαινομενικά χωρισμένος ένθεν και ένθεν μιας γέφυρας του Αξιού ποταμού, σε αλβανούς και μακεδόνες (έτσι αυτοπροδιορίζονται εθνοτικά, τι να κάνουμε δηλαδή;), που το κράτος ή η όποια εξουσία του κράτους προσπαθεί να δέσει (είτε με την έννοια του 'ενώσει' είτε του 'εγκλωβίσει', διαλέχτε όποια ερμηνεία σας ταιριάζει περισσότερο) δημιουργώντας ίδιες ανάγκες. Ποιές είναι αυτές; Η ανάγκη να δεις μια δίμετρη αλόγα να τρίβεται σε ένα ωραίο αμάξι (προσοχή! πουλιέται το αμάξι και όχι η αλόγα και αυτό γιατί το αμάξι έχει απλά... πιο πολλά άλογα από την αλόγα που προσπαθεί να βολευτεί στο καπό), η ανάγκη να δεις ένα ωραίο ρούχο, η ανάγκη να καταναλώσεις και να ξανακαταναλώσεις και έτσι να υπάρξεις ή πιο σωστά να συνυπάρξεις με τους δίπλα σου, αυτούς της απέναντι όχθης του ποταμού. Διότι μόνον όταν καταναλώνεις συνυπάρχεις, μιας και ξεχνάς αυτά που σε χωρίζουν -επιτέλους- και σκέφτεσαι μόνο αυτά που σε ενώνουν: οι μισθοί πείνας, η φτώχεια, η ανάγκη για ερωτική συνεύρεση και ας είναι με κάποια της άλλης όχθης, αρκεί να είναι ντυμένη όπως η αλόγα που είδες σε μια διαφήμιση στη δική σου πλευρά της όχθης... Έτσι γεφυρώνεις δυο όχθες: με το να δημιουργείς έναν κοινό ψεύτικο κόσμο για να συνυπάρξουν. Έτσι ενώνεις διαφορετικούς συνειδησιακά ανθρώπους: με το να τους χωρίζεις. Με το να τους χωρίζεις όμως από την συνείδησή τους και να ενώνεις αυτό που μένει, το κατακάθι, το λοβοτομημένο, το άβουλο. Κύριοι, εύρηκα! Το λοβοτομημένο τμήμα του εγκεφάλου είναι σε όλους τους ανθρώπους ίδιο!!

Α, ρε εξουσίες μου, πόσο καλή νευροανατομία και νευροφυσιολογία γνωρίζετε! Υποκλίνομαι...

"Μπάλλος"
Στίχοι, Μουσική: Σαββόπουλος Διονύσης
Ερμηνεία: Μαρίζα Κωχ




"εδώ είναι Βαλκάνια δεν είναι παίξε γέλασε..."