Αν(α)ρωτηθείτε ξανά

Σε συνέχεια των προηγούμενων προβληματισμών, αξίζει να παρακολουθήσετε το παρακάτω ντοκιμαντέρ που έχει αναρτηθεί στο tvxs.gr και αφορά τους άρχοντες του χρήματος, το τι είναι χρήμα, πώς δημιουργήθηκε το χαρτονόμισμα, πώς ο τόκος, πώς το επιτόκιο και πώς ο δανεισμός.

Εγώ ξαναρωτώ: σε μια κοινωνία που επιλέξαμε -με τη συμμετοχή μας ελπίζω- να ζούμε, υπάρχουν αντιθετικές δυνάμες που συγκρούονται, υπενθυμίζοντας ότι ο άνθρωπος παραμένει ζώο που λειτουργεί με βάση την αρχή "ο πιο ισχυρός τρώει τον πιο ανίσχυρο". Τέτοιες αντιθετικές δυνάμεις είναι απ'τη μια οι άπληστοι, αδηφάγοι, αργυραμοιβοί, πλεονέκτες, εξουσιαστές, ηγεμόνες, φασίστες, αναίσθητοι, καλοπερασάκηδες -και ενίοτε αρσάκηδες-, προύχοντες και απ'την άλλοι οι αλτρουιστές, ονειροπόλοι, ευαίσθητοι, ανίκανοι να αρνηθούν την προσφορά βοήθειας, αιθεροβάμονες, δίκαιοι, τίμιοι. Προσοχή! Δεν το θέτω ταξικά, οπότε μην βιαστείται να με κατηγορήσετε για μαρξιστική ρητορεία, αλλά καθαρά βιολογικά.
Στο προηγούμενο post ανέλυσα κυρίως αυτό που μπορούμε να κυνηγήσουμε -την τύχη-, αφήνοντας στην άκρη αυτό που δεν μπορούμε να αποφύγουμε μιας και μας κυνηγά ασταμάτητα -τα γονίδια-. Για να ξεκαθαρίσω τα πράγματα λοιπόν: θεωρώ ότι υπάρχουν γονίδια και γονίδια που μας προδιαθέτουν για αλτρουιστικές ή όχι συμπεριφορές. Δεν λέω καλές και κακές, διότι δεν υφίσταται τέτοια έννοια. Η κάθε άποψη για το πώς πρέπει να είναι η κοινωνία μας είναι προσωπική και διαφορετική. Έτσι κάποιοι θεωρούν αυτήν την κοινωνία ως ευκαιρία για να επιβληθούν και να χορτάσουν την αχόρταγη απληστία τους, αδιαφορώντας για τον συνάνθρωπο και τη ζωή του άλλου, και κάποιοι θεωρούν αυτήν την κοινωνία ως ευκαιρία να έρθουν πιο κοντά οι άνθρωποι και μαζί, ομαδικά και συνολικά να προσπαθήσουν να αντισταθούν στο συμπαντικό παρανάλωμα του χαοτικού πυρός. Υπάρχουν αυτοί που τα γονίδιά τους, τους αναγκάζουν να βλέπουν μόνο κοντόφθαλμα, υπακούοντας στο "φάγωμεν πίωμεν αύριο γαρ αποθνήσκομεν" και υπάρχουν και αυτοί που τα γονίδιά τους δεν τους αφήνουν να πάρουν τα μάτια τους από τα αστέρια της καλοκαιρινής νυκτός. Δεν κατακρίνω ούτε τους μεν ούτε τους δε. Πρόκειται για διαφορετικές αντιλήψεις της έννοιας "κοινωνία", οι οποίες όμως γεννούν συγκρούσεις χιλιάδες χρόνια τώρα, εκφραζόμενες είτε με πόλεμο, είτε με οικονομική επιβολή, είτε με άρχοντες, είτε με πολιτική διαφ(θ)ορά.

Αυτό είναι οι άνθρωποι: καθοριζόμενοι σε ένα μεγάλο ποσοστό από τις γενετικές καταβολές τους, οι οποίες μάλιστα επειδή μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά, δεν χάνονται από την γενετική δεξαμενή της κοινωνίας μας και ανακυκλώνονται, ανασυντίθενται και ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια, μέσα σε ένα άλλο σώμα, σε μια άλλη ύπαρξη.

Αυτό όμως που μπορούμε να κάνουμε -και μας το επιτρέπουν τα ίδια τα γονίδια, μιας και έχουν αυτοπροσδιοριστικές και αυτορυθμιστικές ικανότητες- είναι μέσω της τύχης να συνειδητοποιήσουμε βασικές αλήθειες και να προσπαθήσουμε να εναντιωθούμε στον εαυτό μας, αν θεωρήσουμε ότι κάτι πάει στραβά μέσα μας. Άρα το ίδιο το γενετικό μας υλικό περιλαμβάνει και κάποια γονίδια που ανάλογα με το ερέθισμα μπορούν να υπερσκελίσουν ένα άλλο γονίδιο, να το υπερκεράσουν, να υπερεκφραστούν ως προς αυτό και έτσι ίσως να το αναχαιτίσουν. Έτσι ο εξουσιαστής μπορεί να γίνει αλτρουιστής και το ανάποδο.

Το βασικό ερώτημα λοιπόν που πρέπει να ξαναθέσουμε είναι: σε τι κοινωνία θέλουμε να ζούμε; Κοινωνία ζώων ή κοινωνία ανθρώπων (όπως αυτή εκφράστηκε μέσω της Οικουμενικής Διακύρηξης των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων κάποτε); Κοινωνία ίσων ή κοινωνία άνισων; Όχι τίποτε άλλο, τουλάχιστον να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας και να μην αναλωνόμαστε σε ατέρμονες συζητήσεις χάνοντας την κεντρική ιδέα, που δεν είναι άλλη από το "ποιοι πραγματικά είμαστε"; Αν βρούμε ποιοί είμαστε και συνειδητοποιήσουμε τους μηχανισμούς νόησης, δράσης και συμπεριφοράς μας, ίσως αποφασίσουμε ποιά κοινωνία μας ταιριάζει καλύτερα.

Μέχρι τότε στην κοινωνία μας θα υπάρχουν οι συγκρούσεις των διαφορετικών γονιδίων μας, ενταγμένες σε μια απροσδιόριστη τυχαιότητα που θα προκαλεί μόνο αναπροσαρμογή των συγκρουόμενων πλευρών και επαναδιατύπωση κατά εποχές, των καταστάσεων πάσης φύσεως "κρίσης".