Τα σκιάχτρα της ορθής σκέπ(σ)ης!



Ορισμένες φορές σκέφτομαι και προσπαθώ με τη λογική και τον ορθολογισμό να προσδιορίσω τί είναι αυτό που μας φταίει κυρίως και δεν μπορούμε να ορθοποδίσουμε ως λαός, ως χώρα, παραμένοντας σε μια κατάσταση που μόνο να ορθο-πορδίσουμε μπορούμε (δηλαδή να πορδίσουμε μέσω του ορθού ή απευθυσμένου που μαθαίναμε κάποτε στο μάθημα της Ανατομίας ως το τελευταίο τμήμα του εντέρου μας...)! Είναι η κατάντια μας που δεν μπορούμε να της ξεφύγουμε (όπου φτωχός και η μοίρα του; που έλεγαν και οι παλιοί;), ή μήπως είναι ο ίδιος ο πολιτισμός μας, τον οποίο κατηγορούν οι περισσότεροι Ευρωπαίοι βάσει του οποίου μας στολίζουν με τα κοσμιτικά επίθετα του τεμπέλη και του τζαμπατζή;


"Αν το πρόβλημα είναι η κοινωνική ανισότητα η διανομή της γης, η λάθος τεχνολογία, η κακή διαχείριση ή οι αναποτελεσματικές αγορές, τότε η φτώχεια μπορεί να ξεπεραστεί. Αν το πρόβλημα, όμως, είναι ο πολιτισμός, τι μπορούμε να κάνουμε; Δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι οι λαοί θα ανταποκριθούν με λογικό τρόπο στην παροχή κατάλληλων κινήτρων. [...] Άπαξ η ορθολογικότητα σχετικοποιηθεί και ενσωματωθεί στον πολιτισμό, έχουμε μόνο δυο επιλογές για την αποτίμηση ή την αναλυτική αντιμετώπιση των μελών άλλων πολιτισμών. Ο ευκολότερος δρόμος είναι να απεικονίσουμε ορισμένες ομάδες ως πιο ορθολογικές από άλλες με όλο το σοβινισμό που υποδηλώνει μια τέτοιου τύπου αξιολογική κρίση (αυτή την οδό ακολούθησε ο Max Weber όταν αποφάσισε ότι οι μοντέρνοι άνθρπωοι ήταν πιο ορθολογικοί από τους χωρικούς). Ο δεύτερος είναι να σχετικοποιήσουμε κάθε ορθολογικότητα και να συμπεράνουμε ότι κανένας πολιτισμός δεν είναι πιο ορθολογικός έναντι κάποιου άλλου και ότι η επιστημονική και αντικειμενική γνώση για τους άλλους πολιτισμούς είναι συνεπώς αδύνατη. Αυτός ο τελευταίος δρόμος οδηγεί στο υποκειμενικό και εσωστρεφές είδος ανθρωπολογίας που συχνά αποκαλούμε 'μεταμοντερνισμό', μια ανθρωπολογία δηλαδή που αμφισβητεί ριζικά τη δικαιοδοσία των ανθρωπολόγων ακόμα και να ορίσουν την ορθολογικότητα".

(απόσπασμα χωρίς άδεια αναδημοσίευσης από το "Οικονομία και Πολιτισμός" των R.Wilk, L. Cliggett, επιμέλεια στα ελληνικά Βασιλική Μουτάφη, εκδ. ΚΡΙΤΙΚΗ, 2010, σελ. 241-242)


Επειδή ακριβώς λοιπόν, με τον ορθολογισμό δεν βρίσκω άκρη να εξηγήσω τα ανεξήγητα σε τούτη τη χώρα, προτείνω να ακολουθήσουμε όλοι μας έναν άλλον δρόμο, αυτόν της τέχνης! Η τέχνη νομίζω πάντα προηγείται. Εξάλλου αξίζει να κάνουμε τη ζωή μας καλλιτεχνική δημιουργία.


"Ο Boas άρχισε να ενδιαφέρεται περισσότερο για τις επιδράσεις του πολιτισμού στην ατομική προσωπικότητα και κατέληξε ότι τα άτομα μπορούν να αλλάξουν τον πολιτισμό μέσα στον οποία ζουν. Οι 'δημιουγικοί παράγοντες' που ευθύνονται για τη μοναδική ιστορική εξέλιξη κάθε πολιτισμού εντοπίζονται στον ατομικό νου. Το μεγαλύτερο μέρος της τέχνης, όπως και ο υπόλοιπος πολιτισμός, είναι προϊόν μιας απλής, αστόχαστης συνήθειας. Οι άνθρωποι φτιάχνουν ένα αντικείμενο με ορισμένο σχήμα διότι έτσι το κατασκεύαζαν ανέκαθεν. Κατά καιρούς, όμως, ένας καλλιτέχνης προσθέτει στοιχεία ή κάνει αλλαγές μέσω του δημιουργικού 'παιχνιδιού της φαντασίας'. Έτσι, η καλλιτεχνική δημιουργικότητα αποτελεί την κύρια μορφή ελεύθερης βούλησης και αυτή δεν έχει καμία σχέση με την υπολογιστική ιδιωφέλεια".

(απόσπασμα χωρίς άδεια αναδημοσίευσης από το "Οικονομία και Πολιτισμός" των R.Wilk, L. Cliggett, επιμέλεια στα ελληνικά Βασιλική Μουτάφη, εκδ. ΚΡΙΤΙΚΗ, 2010, σελ. 226)


Ας προσπαθήσουμε όλοι μας, κάθε στιγμή της ημέρας μας, να ζούμε καλλιτεχνικά, να δημιουργούμε τέχνη, να βιώνουμε τέχνη, να τρώμε τέχνη και να αναζητάμε την τέχνη... σε κάθε στιγμή της ζωής μας, μικρή ή μεγαλύτερη... νομίζω, τότε, μπορούμε! Αρκεί να το προσπαθήσουμε.





Πριν γίνουμε όλοι σκιάχτρο με τόσο άχυρο που μας ποτίζουν...
ας καλλιτεχνήσουμε, για να τους δείξουμε πώς έτσι μόνο ζουν...