Λίγοι μπρος στη φωνή του...



Είναι ένα σύστημα στη φύση και στη βιολογία που συμπαθώ πολύ! Είναι το λεγόμενο "συμπαθητικό" σύστημα, ως τμήμα του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος (το άλλο τμήμα του είναι το "παρασυμπαθητικό" σύστημα), που υπάρχει σε όλα τα ζωντανά που διατηρούν ένα κεντρικό νευρικό σύστημα.

Αυτό το σύστημα, έχει μια βασική λειτουργία και εξυπηρετεί μια αξεπέραστη ανάγκη: την επιβίωση. Το κάνει όμως, μέσα από δυο προτεινόμενους μηχανισμούς: είτε μέσω της φυγής είτε μέσω της σύγκρουσης, και για αυτό ονομάζεται "flight or fight response". Δηλαδή, όταν ενεργοποιείται αυτό το σύστημα, ανεβαίνει τόσο πολύ η αδρεναλίνη, που είτε θα γίνεις μπουχός και θα το σκάσεις (όπου φύγει-φύγει) είτε θα μείνεις και θα παλέψεις, θα τα δώσεις όλα, θα διεκδικήσεις τη ζωή σου.

Είναι εντυπωσιακό να αναλογιστεί κανείς ότι αυτό το σύστημα, θεωρείται από τους βιολόγους "πρωτόγονο" εννοώντας ότι ανήκει στα πρώιμα στάδια ανάπτυξης του νευρικού συστήματος στους ζωντανούς οργανισμούς (εξου και "φυτικό" σύστημα). Είναι όμως ακόμα πιο εντυπωσιακό, να αφουγκραστούμε την Κοινωνική Ανθρωπολογία που αρνείται το διαχωρισμό των κοινωνιών σε "πρωτόγονες" και "προηγμένες", εννοώντας ότι αυτός ο διαχωρισμός επιβλήθηκε από τους δυτικούς ανθρωπολόγους εις βάρος των μη δυτικών κοινωνιών. Αν λοιπόν, η Ανθρωπολογία έχει δίκιο, τότε δεν νοείται η έννοια του πρωτόγονου.

Είναι πράγματι έτσι και με τη Βιολογία; Σήμερα, η προοδευμένη και εξελιγμένη κοινωνία μας, σε ένα επικίνδυνο εξωτερικό ερέθισμα που απειλεί την επιβίωσή μας, νομίζω επιμένει να δίνει τις ίδιες δυνατότητες με αυτές που η "πρωτόγονη" φύση μας, προτείνει: δηλαδή, το δρόμο της φυγής ή της μάχης... Όταν συζητώ με νέους ανθρώπους της σημερινής Ελλάδας για το πώς θα αλλάξει η κατάστασή μας, όλοι μου υποδεικνύουν έναν δρόμο, αυτόν της φυγής σε άλλη γη σ' άλλα μέρη! Και όταν τους μιλώ για έναν ακόμα δρόμο, αυτόν της παραμονής στο δικό μας πατρογονικό έδαφος και της μάχης εναντίον του εχθρού (όποιος και αν είναι αυτός), όλοι με θεωρούν... ανεδαφικό! Όταν τους μιλώ για αλλαγή εντός συνόρων, υποδεικνύοντας κατά βάση μια γενικότερη αλλαγή εντός μας, αυτοί κωφεύουν και νομίζουν ότι τους λέω κάτι μη πραγματικό...

Τι να εξηγήσω όμως σε όλους αυτούς τους καλούς -αλλά, λίγους- φίλους; Ότι υπάρχει και άλλος δρόμος, όπως από τόσο παλιά η φύση μάς προτείνει; Ότι η ίδια η ζωή και η βιολογία είναι μια διαρκής μάχη; Ότι δεν γίνεται χωρίς γραντζουνιά η ζωή μας; Ή μήπως να τους εξηγήσω ότι αυτό που λέμε εξέλιξη, εμείς οι δυτικοί, ισοδυναμεί τελικά με το να επιλέγουμε το δρόμο της φυγής και της προστασίας σε άλλα, έτοιμα, συστήματα για τα οποία δεν κοπιάσαμε καθόλου να δημιουργηθούν;

Τελικά, σημασία έχει να βρίσκεις κάτι έτοιμο ή να δημιουργείς κάτι νέο;

Ξέρετε όμως τί με απασχολεί περισσότερο; Ότι, αυτές οι σκέψεις, φαντάζουν τόσο ρηχές στα μάτια κάποιων, όταν στα δικά μου μάτια, έχουν τόσο βάθος... Δεν μπορεί λοιπόν, κάποιος από όλους μας βλέπει τα πράγματα ανάποδα απ' ό,τι πραγματικά είναι...

Και με απασχολεί κάτι ακόμα: ότι κανείς -ή λίγοι- νοιώθουν ποιος είναι ο καημός του άλλου, του γείτονα, του συναδέλφου και του συνανθρώπου... Και ότι όταν υπάρχει κίνδυνος και εξωτερικός εχθρός, κανείς -ή λίγοι- δεν λέει να βάλουμε πλάτες και να παλέψουμε.

Τελικά, η εξέλιξης της σημερινής δυτικής κοινωνίας, είναι να γεννιόμαστε μαχητές και να καταλήγουμε φυγάδες;

Η απάντηση μου προκαλεί ένα χαμόγελο βαθύ, γλυκό μα πικραμένο... επειδή κανείς δεν ένοιωσε ποιος είναι ο καημός του...και επειδή όλοι αυτοί που στέκονται και μιλούν τη γλώσσα του "ρεαλισμού" και της "πραγματικότητας" είναι λίγοι να αντιληφθούν τα μεγάλα φυσικά φαινόμενα όπως αυτό της μάχης ή της φυγής...


"Άτι θαλασσί"
Στίχοι, Μουσική: Ζερβουδάκης Δημήτρης


Ερμηνεία: Χρήστος Θηβαίος