Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου...


Ήταν τέτοιες μέρες μέσα Αυγούστου, περίπου 2500 χρόνια πριν απ΄ το σήμερα, το 480πΧ, όταν κάπου, παρά το θερμό της γης  και το καυτό της πέτρας, έβρεχε ασταμάτητα... Η βροχή όμως ήταν διαφορετική από τις συνηθισμένες... Ήταν μια βροχή από βέλη και ακόντια, τέτοια που λέγεται μάλιστα ότι ήταν ικανή να σκοτεινιάζει τον καλοκαιριάτικο ουρανό. Ο λόγος φυσικά για τις Θερμές-Πύλες, τις Θερμοπύλες! Τι κοσμοϊστορικό γεγονός! 

Η άποψη των ιστορικών σήμερα, είναι ότι αν δεν γινόταν αυτή η μάχη και αν δεν εξελισσόταν όπως εξελίχτηκε, μέσα από αλυσιδωτές αντιδράσεις σκέψεις και ανάλυσης, δεν θα υπήρχε η Ευρώπη όπως την ξέρουμε! Η μάχη αυτή, ώθησε τους Ανατολίτες Πέρσες να μεταφέρουν το σκηνικό του πολέμου στη Σαλαμίνα, όπου μετά από την κομβικότατη, για την ιστορική πραγματικότητα, ναυμαχία, οι κατακτητές απωθήθηκαν από εκεί που 'ρθαν... Και η Ιστορία διάλεξε το δρόμο της και η Ευρώπη γεννήθηκε με την Ελλάδα να αποτελεί τη μαμή της...

Αυτά λέει η Ιστορία. Και ο μύθος όμως, δεν διαφέρει πολύ, αφού θέλει μια ωραία νέα με μεγάλα μάτια, την Ευρώπη, εκεί που έπαιζε στης Παλαιστίνης τα μέρη, να αρπάγεται με δόλο από τον, μεταμορφωμένο σε άσπρο ταύρο, Δία και να καλπάζει ερωτευμένη στη ράχη του, ως το σπίτι του, το Δικταίον Άντρο στην Κρήτη, όπου παραδόθηκε χωρίς αντίσταση στον παράφορο έρωτά του... Καρποί της ευτυχίας τους, ήταν οι Μίνωας, Ραδάμανθυς και Σαρπηδόνας. Όταν ήρθε η ώρα της ανάληψης της εξουσίας, ο Σαρπηδόνας ο μικρότερος επαναστάτησε και δεν τα βρήκε με τους δυο αδερφούς του, οπότε έφυγε πίσω για την ανατολή. Οι άλλοι δυο, κάθισαν και τα συμφωνήσανε: ο Μίνωας θα οργάνωνε την κοινωνική και πολιτιστική ζωή, ενώ ο Ραδάμανθυς την πολιτική, δικονομική και νομοθετική ζωή των ανθρώπων. Έτσι, γεννήθηκε η πρώτη εν Ευρώπη οργανωμένη κοινωνία (όπως ορίζεται δυτικότροπα σήμερα), που ήταν και η αρχαιότερη κοινωνία του ευρωπαϊκού χώρου: ήταν η Μινωική Κρήτη. Οι Μινωίτες εν συνεχεία κληροδότησαν τους τρόπους τους και τη φιλοσοφία τους στους Μυκηναίους, εκείνοι με τη σειρά τους στην υπόλοιπη (γεωγραφικά) Ελλάδα, και μετά όλοι εκείνοι που τους ονομάζουμε σήμερα Έλληνες, να περάσουν με τον Αλέξανδρο σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο και έκτοτε η Ιστορία να κυλήσει νεράκι...

Τώρα θα μου πείτε, τι σχέση έχουν όλα αυτά; Η αλήθεια, ξέρετε, μερικές φορές, κρύβεται στον Αθέατο κόσμο που μας περιβάλλει και ο οποίος κρατά καλά κρυμμένα τα μυστικά του... Σε μια υπέροχη ξενάγηση -αν και πολύ σύντομη- σήμερα στο Αθέατο Μουσείο (εντός του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου), μιλώντας για καθρέφτες



για οπτικές γωνίες και αγωνίες, για αντικατοπτρισμούς και είδωλα,


περάσαμε από ένα κομβικό σημείο που λαμπύριζε ιδιαίτερα στον καθρέφτη της Παγκόσμιας Ιστορίας και δεν ήταν άλλο από τα αληθινά απομεινάρια εκείνων των βελών και ακοντίων που αιματοκύλισαν τα στενά των Θερμοπυλών... Η συγκίνησή μου ήταν απίστευτη, όταν αντίκρισα το υλικό που έσκιζε σαν βροχή τους ανέμους μα και τις πανοπλίες των μαχητών εκείνης της σύγκρουσης...




Η συγκίνησή μου, όμως ήταν ακόμα μεγαλύτερη όταν εκτός από τη μάχη σώμα με σώμα, τότε, στις Θερμοπύλες διαδραματίστηκε και μια άλλη μάχη πιο σπουδαία, αυτή μεταξύ ιδεολογίας και κενού, μεταξύ νοήματος και ανοησίας. Από τη μια, η ιδεολογία των Σπαρτιατών σε κάποιες αξίες τούς έκανε ακλονητους υπερασπιστές μιας γεμάτης νόημα ύπαρξης, και από την άλλη, η κενότητα και η ματαιοδοξία του Εφιάλτη που προδίδει στα κρυφά και στα σκοτεινά, τον μεταφέρει σε παρασκηνιακές διαδρομές, στα όρια ύπαρξης και ανυπαρξίας, σε ρόλους περιπλανώμενου κουφαριού... Το διάγραμμα της προδοσίας,



αποτυπώνεται στις χαραγματιές της λόγχης και κάθε χτύπημα του εχθρού, είναι χτύπημα του κενού απέναντι στο περιεχόμενο, είναι λύση κενοτάφια, μια λύση της συμπαγότητας που επιφέρει η κενότητα... 




Κοιτώντας μέσα από τον καθρέφτη την Αθέατη Ιστορία μας (δεν υπάρχει άλλος τρόπος παρά αυτόν, τον έμμεσο), βλέπουμε πώς έχει δομηθεί αυτό που ιστορικά λέμε Ευρώπη, πάνω σε ποιες αξίες, σε ποια γεγονότα, σε ποιους μύθους (ναι, για παραμύθια πρόκειται τελικά, αλλά παραμύθια που ενέχουν νόημα, με την πραγματική δύναμη του νοήματος να στέκει στην πίστη σε αυτά τα παραμύθια και στο νόημά τους και έτσι να ανατροφοδοτείται ο ρους της Ιστορίας...), πάνω σε ποια θεμέλια, σε ποιους άξονες, σε ποια υλικά...

Ο μύθος της Ευρώπης, που φιλοτεχνήθηκε πάνω σε έναν καθρέφτη μιας πλούσιας από την Ερέτρια (η οποία δεν ξέρουμε αν ήταν πλούσια ως προς τα υλικά της αγαθά ή πλούσια ως προς τις συναισθηματικές της εμπειρίες ως ετέρα της εποχής), αποτελεί μια εξαιρετική σχισμή στην Ιστορία, μια χαραμάδα από όπου αντανακλάται η ιστορική αλήθεια, από όπου μπορούμε να σκιαγραφήσουμε τη γέννεση, την ανατροφή, την ακμή και την κατεύθυνση της Ευρώπης από τα γεννοφάσκια της ως σήμερα που κινδυνεύει να χαθεί η ταυτότητά της. Αν κάτι, κρατούσε επί τόσους αιώνες την Ευρώπη ζωντανή, ήταν οι αξίες και η ιδεολογία της, κάτι το οποίο είναι αμιγώς ανατολίτικο στοιχείο - το έφερε μάλλον μαζί της η ίδια η Ευρώπη από την περιοχή της Φοινίκης όταν ερωτεύτηκε το Δία. 

Σήμερα, που η Ευρώπη συμπεριφέρεται αμετροεπώς δυτικότροπα, (σε βαθμό μάλιστα που δεν αναγνωρίζει τα αμέτρητα τέκνα της, που σωρηδόν στοιβάζονται στα πόδια της από τα βάθη της Ανατολής αναζητώντας μια καλύτερη τύχη), σήμερα που βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι ταυτότητας, σήμερα που το παγκόσμιο σκηνικό αναπτύσσεται στην αβεβαιότητα, σήμερα που η Ευρώπη έχει χάσει τον προσανατολισμό της, συνετό θα ήταν να ρωτήσει τον καθρέφτη-καθρεφτάκι της: 

Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου, ποιον δρόμο να ακολουθήσω; αυτόν της κατά πρόσωπο αντίστασης των αντιξοοτήτων (δείχνοντας το πραγματικά ευρύ μου πρόσωπο;) ή τον πλάγιο δρόμο που υπέδειξε ο Εφιάλτης, τον δρόμο του κενού;